Şekerli İçecek Tüketimi ve Kanser Riski
İ.Yağmur ABAOĞLU-Yeditepe Üniversitesi, Moleküler Tıp (MSc)
Araştırmacılar, yeni bir çalışmadan elde edilen bulgularda şekerli içeceklerin tüketiminin sınırlandırılmasının kanser vakalarında azalmaya katkıda bulunabileceğini göstermektedir.
Şekerli içeceklerin tüketiminin Global Hastalık Yükü Çalışmaları incelendiğinde son on yılda dünya çapında arttığı gözlenmiştir. Şekerli içeceklerin kardiyometabolik sağlık üzerindeki etkileri oldukça çalışılmıştır. Şekerli içecekler, artan kilo alımı, şişmanlık veya obezite riski, yüksek oranda tip 2 diyabet insidansı, hipertansiyon riski ve kardiyometabolik ölüm ile ilişkilidir.
2010 yılında Singh ve arkadaşları tarafından, dünya çapındaki tüm diyabet ve kardiyovasküler hastalıklardan kaynaklanan yıllık ölümlerin yaklaşık 178.000'inin şekerli içecek tüketimiyle ilişkili olduğu öne sürüldü. Yapay olarak tatlandırılmış içecekler başlangıçta daha sağlıklı bir alternatif olarak düşünülmüş, ancak bu tür içecekler hipertansiyon, obezite ve tip 2 diyabetin yüksek insidansıyla ilişkilidir. Ayrıca, bazı yapay tatlandırıcıların, bağırsak mikrobiyotasını değiştirerek glukoz intoleransını arttırdığı belirtildi. Buna karşılık, şekerli içeceklerin kanser riski ilişkisinin incelendiği çalışmalar az sayıdadır. Aslında, şekerli içecekler birçok kanser için güçlü bir risk faktörü olarak kabul edilen obezite riski ile ilişkilidir. Obezite ve adipozite yolaklarının yanı sıra, şekerli içeceklerin kanserle ilişkili mekanizmaları insülin direncinde yer alabilir. Şekerli içeceklerde bulunan kimyasal bileşikler (karamel gıda boyası içeren içeceklerde 4-metilimidazol -Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı IARC tarafından insanlar için kanserojen olarak tanımlanır- meyve sularında pestisitler veya aspartam gibi yapay tatlandırıcılar gibi) kanser gelişiminde rol oynayabilir.
Bununla birlikte, şekerli içecekler ve kanser riski hakkındaki epidemiyolojik literatür hala sınırlıdır ve Dünya Kanser Araştırma Fonu / Amerikan Kanser Araştırma Enstitüsü’nün güncel raporunda bu ilişkiyi destekleyecek yeterli kanıt bulunamamıştır. Şekerli içecekler ve muhtemel kanser tipi arasındaki ilişki konusunda çok az sayıda prospektif (ileriye dönük) çalışma yapılmıştır. Meme kanseri ile ilgili sonuç içeren iki prospektif çalışma yayınlanmıştır, ancak sonuçları tutarsızdır. Bunlardan birinde postmenopozlu kadınlarda artan risk söz konusu iken (Melbourne Kohort Çalışması, 946 vaka), diğer çalışmada ise bir ilişki gözlenmemiştir (Framingham Kohort Çalışması, 124 vaka). Bu nedenle, şekerli içecekler ve kanser riski ile ilgili literatür tutarsızdır ve daha ileri araştırmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca, şekerli ve yapay olarak tatlandırılmış içecekler önceki çalışmalara bakıldığında tek tek analiz edildiği çalışmalar çok azdır. Araştırmalardan bazıları sonuçsuz kalsa da son araştırmalarda adipozite ve obezite ile ilişkili kanserler ile pankreas, safra kesesi ve endometrial kanserler için de artan risk öne sürüldü.
BMJ tarafından 2019 yılında yayınlanan bir araştırmada ise bugün, şekerli içeceklerin daha fazla tüketilmesi ve artan kanser riski arasında olası bir ilişki olduğunu bildirmektedir. Çalışmanın amacı, şekerli içeceklerin (şekerle tatlandırılmış içecekler ve % 100 meyve suları gibi) tüketimi, yapay olarak tatlandırılmış içecekler ve kanser riski arasındaki ilişkiyi geniş kapsamlı bir kohortta ayrıntılı bir şekilde değerlendirmektir. Literatürde şekerli içeceklerin tüketimi, tüm kanser çeşitleri ve meme kanseri ile önemli ölçüde ilişkili bulunmuştur. Sonuçlara bakıldığında yapay olarak tatlandırılmış içeceklerin tüketimi ile kanser riski arasında bir ilişki saptanmamıştır. Spesifik alt-analizlerde, % 100 meyve suyu tüketimi, tüm kanser çeşitleri ile önemli ölçüde ilişkili bulunmuştur. Bu sonuçların diğer büyük ölçekli prospektif çalışmalarda yinelenmesi gerekmektedir. Araştırmacılar Batı ülkelerinde yaygın olarak tüketilen şekerli içeceklerin, kanserin önlenmesi için değiştirilebilir bir risk faktörü olabileceğini öne sürüyorlar.
Kaynakçalar:
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/07/190710193917.htm
Eloi Chazelas, Bernard Srour, Elisa Desmetz, Emmanuelle Kesse-Guyot, Chantal Julia, Valérie Deschamps, Nathalie Druesne-Pecollo, Pilar Galan, Serge Hercberg, Paule Latino-Martel, Mélanie Deschasaux, Mathilde Touvier. Sugary drink consumption and risk of cancer: results from NutriNet-Santé prospective cohort. BMJ, 2019; l2408 DOI: 10.1136/bmj.l2408.