Kansere Neden Olduğu Belirtilen Glifosat Nasıl Bir Ahlaki HaçlıSeferine ve Bilimsel Tehdite Dönüştü
Nurhayat Kayar, Toki Şehit İsmail Tetik Anadolu Lisesi
Glifosat Kullanımı Artıyor !
Bu etkili maddeli herbisit kullanımı Dünya da her geçen gün artıyor. Bu artışa yol açan en
önemli nedenlerden biri, bağışıklık kazanan yeni otlar gelişmesi ve bu daha fazla ot ilacı
gereksinimi. ABD Tarım Bakanlığı’nın verilerine göre sadece 2013’ te 28 milyon hektar
araziden fazla arazide Glifosat dirençli yabani ot gelişmiş. İkincisi ise Glifosat dirençli
genetiği değiştirilmiş (GDO’lu) kültürlerin artması ve ekilmesi. Örneğin Arjantin'de
neredeyse soya üretiminin tümünde, 19 milyon hektar arazide, genetiği değiştirilmiş soya
kullanılmış. Glifosat’ın toprakta parçalanması için gereken süre, Tarım Bakanlığı’nın
açıkladığı gibi 10-15 gün ile sınırlı değil maalesef. Toprakta Glifosat’ ın yarı ömrü 2 ila 197
gün arasında değişiyor.
Glifosat sistemik bir herbisittir. Otların üzerine püskürtüldüğünde, köklere doğru taşınır ve
bitkiyi öldürür. Doğal olarak derinde kalmış ot tohumlarına etkili olamaz. Ancak birçok
pestisit gibi, Glifosatın da yeraltı sularına sızma ya da buharlaşarak havaya karışma riski
bulunmaktadır. Yeraltı sularına sızma riski olan pestisitlerin su kaynaklarından uzakta
kullanımları gerekmektedir. Gelişmiş ülkelerde bu yönlü kısıtlamalar vardır. Ancak, bizde
yok. Buharlaşabilen pestisitlerin en büyük tehlikesi, onları uygulayanlaradır. Bu nedenle,
uygulayıcıların koruyucu giysiler ve maske ile ilaçlama yapması gereklidir. Ancak, böyle bir
kurala ülkemizde fazlaca uyulmamaktadır. Ayrıca tüm tarım ilaçları bilinçsiz ve kontrolsüz
kullanıldıklarında, zararlı organizmalarda dayanıklılık sorununa yol açar. Bu konu ülkemizde
çok yaygındır ve çevremizi, sağlığımızı etkileyebilmektedir. Çünkü, zararlı organizmalar
dayanıklılık kazandıkça, kullanıcı doz yükseltmelerine gider. Bu da kalıntı riskini artırır.
Yüksek Ziraat Mühendisi Yahya Emin Demirci’ye göre de Glifosat büyük oranda bitki
bünyesine alınmakta veya genellikle de bir miktar yüzeyde kalıntısı söz konusu
olabilmektedir. Bitki üzerinde kalan partiküllerin bu aşamadan sonra topraktaki yolculuğu
toprağın fiziksel yapısından tutun, mikroorganizma yapısına veya iklim şartlarına kadar
birçok etkene bağlı olarak değişebiliyor. Bu değişkenlere bağlı olarak da yeraltı suyuna
karışması, toprak partiküllerine tutunup farklı taşıyıcılarla ilaçlama yapılmayan bölgelere
taşınması veya topraktaki organik maddelere tutunup mikroorganizmalar tarafından alınması
söz konusu olabilir.
Bilim Glifosat Konusunda İkiye Bölündü
Glifosat için olası bir kanserojen olarak tespit edilmesi kriterleri karşılar. İnsan için yapılan
hayvan deneylerinde elde edilen sonuçlara göre Non-Hodgkin lymphoma ile Glifosat arasında
anlamlı bir ilişki bulundu. Buna ek olarak hem Amerikalı hem de Avrupalı aktivistler
glifosatın yasaklanması için bürokratları ve Avrupa Birliği'ndeki politikacıları lobi yapıyorlar.
Tehlikeleriyle ilgili belirsizlikler göz önüne alındığında Fransa, on yıl boyunca glifosatın
yeniden yetkilendirilmesine karşı oy kullanacak ”dedi. AFP, ekoloji ve sürdürülebilir
kalkınma bakanlığında bir kaynak olduğunu belirtti. Koruma tarımı (CA) üç ilkeye
dayanmaktadır: Toprak işleme (veya minimum toprak rahatsızlığı), organik toprak örtüsü ve
çeşitlendirilmiş ürün dizisi. Bu şekilde bu tür tarım, çiftçilerin verimliliği artırmasına, iklim
değişikliğine uyum sağlamasına ve çevresel bozulmanın tersine çevrilmesine olanak tanır.
Avrupa Parlamentosu AGRI Komitesinde temmuz ayında konuşan Avrupa Koruma Tarım
Federasyonu (ECAF) Başkanı Gottlieb Basch, Avrupa Parlamentosu Başkanlarına “Glifosat
sadece Koruma Tarımı için değil, geleneksel tarım için de önemli bir maddedir” dedi. Ayrıca
bu konuda çalışmalara baktığımızda Türkiye ve Avrupa ile ilgili çalışmalarda yukarıda
belirtilen farklılıkları görüyoruz. Ayrıca bilim insanları dışında Fransız çiftçiler Glifosatın
yasaklanmasının koruma tarımını öldüreceği yönünde görüş bildiriyorlar. Glifosat
durumunda, kimyasalın güvenliğini gösteren 40 yıllık bilim oldukça tutarlıdır ve sadece
endüstriye bağlı bilim adamları tarafından değil, tarım uzmanları, toksikologlar ve pestisit
kullanımına aşina olan düzenleyici yetkililer tarafından desteklenmektedir. Dünya çapında
birçok düzenleyici organın hemfikir olduğu gerçeği ile kanıtlanmıştır. Peki, mahkeme
salonlarında ve hükümetlere yönelik Glifosat saldırıları neden başarılı oluyor? Bu konuda
söylenebilecek açıklamalardan biri GDO’lu ürünlere ve zirai kimyasallara bakış açısıdır.
Karmaşık risk ve çevre sorunlarının, belirsizlikler, değerler, ilgi alanları ve rakip uzmanların
kanıtlarla ilgili görüşlerini neredeyse aşılmaz bir çalılık oluşturduğunun farkındayım. Ancak
bazen, sağduyulu bir dozla birleştirilen kanıtların net ağırlığı, popüler öfkenin gelgitine karşı
gelmek anlamına gelse bile neyin doğru olduğunu göstermek için yeterlidir. Glifosat, tarım ve
insanlık için bir nimettir. Bu yararlı ve değerli kimyasalı gerçekten önemli olan sorunlara ayırmaya çalışmak için harcanan enerjiyi ve kaynakları yeniden odaklayalım. Medya dikkat
çekici başlıklar için yarışırken tehlike gittikçe abartılıyor. Artan korku ve tiksindirmeyi
hafifletmeye çalışan bilim adamları ve diğerleri, düşmanca davranıyor. Tehlikenin
abartıldığını iddia eden herkesin iğrenç bir örtü ile ilişkili olduğundan şüpheleniliyor.”
Kaynakçalar
1- Geoffrey Kabat, December 16, 2019: How the glyphosate-cancer controversy became
a moral crusade and a threat to scientific progress
2- Sarantis Michalopoulos, Euroactiv, September 6, 2017: French farmers warn
glyphosate pesticide ban would halt conservation agriculture
3- http://www.bugday.org/portal/haber_detay.php?hid=7782