Kenevir
Musa ÇELİK-Acıbadem Üniversitesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik
Hakkında birçok farklı görüş bulunan kimilerine göre faydalı kimilerine göre ise zararlı bir bitki. İlaç, yakıt sanayiindeki katkıları, moda endüstrisindeki önemi, ağaç katliamların önlenmesindeki rolü, kağıt yapımında kullanılması ve oksijen üreten bir bitki olması gibi olumlu özelliklerinin yanında uyuşturucu etkisinin de olması toplumda dikkatleri üzerine çekmekte ve birçok tartışmaya konu olmaktadır.
"Cannabaceae" familyasına ait, tek yıllık bir bitki cinsidir. Tarihte adından bahsedilen ilk bölge Orta Asya'dır. Ilıman ve tropik bölgelerde yetişir ve kültürü yapılır. Çiçekleri iki evciklidir, yani dişi ve erkek çiçekleri ayrı ayrı bitkilerin tepesinde bulunur. Dişi çiçekleri oldukça sık yapraklarla donanmıştır ve çiçeklerin etrafı reçinelidir. Erkek çiçekleri de seyrek salkım şeklindedir. Grimsi esmer, siyahımsı esmer, yeşilimsi esmer renklerde tohumlara sahiptir. Kenevir, elverişsiz topraklarda ve bataklık bölgelerde yetiştirilebilen ender bitkilerden biridir. İçerdiği kolay sindirilebilen proteinlerde omega-3 ve omega-6 (linoleik asit) yağ asitleri bulunmaktadır.
Dişi-Erkek Kenevir
Yuvarlak içine alınmış bölgede bulunan ince tüyler dişi bireye özgüdür. Erkek kenevirde ise ince tüyler yerine yuvarlak tomurcuk şekilde yapılar vardır.
Kullanım Alanları
Kenevirin toplum tarafından bilinmeyen birçok özelliği vardır.
1.Bir dönümlük kenevir, 25 dönümlük orman kadar oksijen üretir ve 4 dönüm ağaca eş kağıt üretilir. Ek olarak kenevir 4 ayda yetişir, bir ağaç ise 20-50 yılda.
2.Kenevir dünyanın her yerinde yetiştirilebilir ve çok az suya ihtiyaç duyar. Ayrıca kendisini böceklerden koruyabildiği için tarım ilacına da ihtiyaç duymaz.
3.İlk kot pantolon, kenevirden yapılmıştır; hatta “kanvas” kelimesi kenevir ürünlerine verilen isimdir. ayrıca ip, halat, çanta, ayakkabı, şapka yapımı için de ideal bir bitkidir.
4.Kenevir, AIDS ve kanser tedavisinde kemoterapi ve radyasyon etkisini azaltma; romatizma, kalp, sara, astım, mide, uykusuzluk, psikoloji, omurga rahatsızlıkları gibi en az 250 hastalıkta kullanılmaktadır.
https://www.youtube.com/watch?v=fRegkkY6d0&t=97s
5.Kenevirin üretim maliyeti yok denecek kadar azdır. Hatta maliyeti ucuz olarak bilinen soyadan bile daha ucuzdur.
6. Kenevirden plastik ürünler yapılabilir. Üretilen bu plastik çeşidinin doğaya karışma süresi bildiğimiz plastik ürünlerinden daha kısadır.
7.Kenevir sabun ve kozmetik ürünlerin yapısında da kullanılmaktadır. Ve üretilen bu ürünler tamamen doğa dostudur.
Dünden Bugüne Kenevir Kullanımı
Kenevirin kullanım alanlarını daha iyi inceleyebilmek için geçmiş yüz yıllara bakabiliriz. Örneğin, 1920’li yılların sonlarına kadar kıyafetler için üretilen kumaşların %80'i, denizcilerin kullandıkları sicimlerin %90'ı ve kâğıt üretiminin %75'i, tüm dünyadaki yüzlerce hektarlık kenevir tarlalarından sağlanıyordu. Gutenberg 15. yüzyılda matbaayı icat edip ham maddesi kenevirli yüzlerce sayfadan oluşan İncil'i çoğalttı. 1776'da yılında ise kenevirden üretilen kâğıtlarla Amerika'nın ilk bağımsızlık bildirgesi yazıldı. 1900'lü yıllarda, İtalya ve Rusya, yüzbinlerce hektarlık ekilmiş topraklarıyla dünyanın önde gelen kenevir üreticileriydi. Lakin günümüzde birçok ülkede kenevir ekimi ve kullanımı yasaklı veya denetim altındadır.
Türkiye de Kenevir Kullanımı Ve Yasal Düzenlemeler
Türkiye'nin pek çok yerinde kendiliğinden yetişebilir. Ancak kenevir; esrar yapımında da kullanıldığı için devlet tarafından denetime tabi tutulmaktadır. Ordu, Kastamonu, İzmir, Samsun, Urfa gibi illerde kültür tarımı da yapılır. Toplumda kenevirin tam olarak nasıl bir bitki olduğu hakkında bilgi sahibi insan sayısı çok azdır. Kenevir dendiğinde akla sadece uyuşturucu madde yapımındaki kullanımı gelmektedir ve bu konu hakkında medya organlarında yapılan haberler kenevire karşı bir ön yargı oluşturmaktadır. Yapılan bu yayınlar geçmiş 1-2 yılda olumlu haberlere dönüşmektedir. Bu haberlerde uzmanların ve bilim insanlarının görüşleri ve yapılan çalışmalar yer almaktadır. Aşağıdaki linklere bakarak göz atabilirsiniz.
http://www.hurriyet.m.tr/ekonomi/her-kenevirden-korkmayin-4096445co
https://tr.sputniknews.com/turkiye/201809161035220782-kagit-krizi-kenevir-uretimi
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından:‘Kenevir Yetiştiriciliği ve Kontrolü Hakkındaki Yönetmelik’te kenevir ekiminin hangi amaç ve kapsam da yapılacağı, yetiştiricilikle ve kontroller ile ilgili hükümler yer almaktadır.
Tam yönetmelik için:
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/09/20160929-3.htm
Kenevirin yukarıda anlattığım gibi birçok yararı bilim insanları tarafından yapılan çalışmalarda ortaya çıkarılmıştır. Peki şu sorunu cevabını verebilecek miyiz?
‘Eskiden üretimi zorunlu ve devlet teşviki ile iken, artık üretiminin yasaklanması hangi gerekçelerle olmuş ve medya organları aracılığı ile insanların algısında neden zehirli bir uyuşturucu olduğu algısı bırakılmaya çalışılmıştır?’
Bu soruyu cevaplamayı siz değerli okuyucularımıza bırakıyoruz.
Kaynakça:
https://indigodergisi.com/2013/07/kenevir-beraat-etmeli-mi/
http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/09/20160929-3.htm
http://otculhatun.com/kenevirin-disi-mi-erkek-mi-farki-oegren/
https://www.youtube.com/watch?v=fR-egkkY6d0&t=97s