Yaygın Görülen Kanser Türlerinde Beslenme
Nuralem Tozoğlu – Öğrenci/Beslenme ve Diyetetik, Sağlık Bilimleri Fakültesi, İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
Meme kanseri hastaları için beslenme
Kanserlerde hastanın kilosu, beslenme tedavisine yön vermektedir. Meme kanserinde vücut ağırlığının artması risk faktörüdür. Bu durum artmış östrojen seviyeleri ile ilişkilendirilir. Fazla vücut ağırlığına sahip kadınlarda dolaşımdaki östrojen seviyesi iki kat daha yüksek çıkar. Soya fasulyesi meme kanserine karşı koruyucu olup içerdiği genistein, daidzein, glycitin gibi izoflovanların bitki östrojenleri içerdiği bulunmuştur.[1]
Artan kilo ve BKI de tedaviden sonra nüksetmesine yol açabilir. Meme kanserinde diyette enerji kısıtlamasına gidilmesi beklenen yaşam süresini uzatmaktadır. Diyetin yağ içeriğinden bağımsız olarak (yağ içeriğinde kısıtlamaya gidilmeden) enerji kısıtlamasına gidilmesi de aynı etkiyi oluşturmaktadır. Fakat diyetin doymuş yağ içeriğinin yüksek olması durumunda insülin direnci gelişebilir. Günlük enerji alımı ideal vücut ağırlığı üzerinden kilogram başına 20-25 kkal arasında olmalıdır.[2]
Yağ bakımından zengin keten tohumu antikanser etkiye sahiptir. Yapılan çalışmalar %2.5-10% keten tohumunun veya aynı miktarda yağın tümör büyümesini azalttığını göstermektedir.*[3]
Kadınlarda hareketsiz yaşam ve düşük serum D vitamini düzeyleri, bunların yanında üreme fonksiyonları ve diyet meme kanseri oluşumunu etkilemektedir.[4]
Hem demir alımı ve serum demir düzeyleri meme kanseri riski ile olumlu ilişkili olabilir ancak demir ve meme kanseri riski arasındaki ilişkiyi daha iyi açıklamak için daha fazla çalışma gerekmektedir.[5]
Meme kanserinde en tehlikeli yiyeceklerin kızarmış yiyecekler olduğu görülmüştür. Bunun yanında yetersiz sebze tüketimi ve hazır meyve suları, tatlılar meme kanseri için risk faktörü olarak tanımlanmıştır.[6]
Akciğer kanseri hastaları için beslenme
Akciğer kanseri hastalarında beslenme durumu çok fazla faktörden etkilenmektedir. Bu faktörlerin arasında kilo kaybı, tedavi kaynaklı yan etkiler, kanserle ilişkili besin ögesi yetersizlikleri sayılabilir. Akciğer kanserli hastalarda vücut ağırlığındaki kayıplar klinik sonuçlarda önemli rol oynamaktadır. Hastalık süresince ağırlık kaybı yaşamayan cerrahi müdahalenin mümkün olmadığı akciğer kanserli hastalarda yaşam süresinin daha fazla olduğu bulunmuştur.[1]
Yapılan araştırmalarda vitamin, karotenoidler, flavonoidler, kurkumin, resveratrol, magnezyum ve omega-3 yağ asitlerinin akciğer fonksiyonlarında koruyucu etkiler göstermiştir.**[7]
Balık tüketiminin yetersiz olması ve sığır eti tüketiminin yüksek olması akciğer kanseri için risk faktörü olarak görülmüştür.[8]
Yapılan araştırmalarda E vitamini alımında günlük 2 mglık artış, akciğer kanseri riskini istatistiksel olarak % 5 azaltmıştır.***[9]
Prostat kanseri hastaları için beslenme
Stresten korunup bitkisel kaynaklı besinlerin daha sık tüketilmesi hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaktadır ve hastaların yaşam kalitesini artırmaktadır.Süt ve süt ürünleri tüketimi prostat kanseri riskinde bir artış ile ilişkilendirilmiştir; ancak literatürde tutarsızlıklar gözlenmiştir.[1,10]
Antosiyaninin özellikle tortillalardan elde edilenlerin, G1 fazını indükleyen apoptozda hücre canlılığını azalttığını ve hücre döngüsünü durdurduğunu gösterilmiştir.[11]
Epidemiyolojik, klinik öncesi ve klinik çalışmalar, PCa insidansı ve ilerlemesinin düşük karbonhidrat alımı, soya proteini, omega-3 (w-3) yağı, yeşil çaylar, domates ve domates ürünleri ve ziflamend, PCa riskini veya ilerlemesini azalttığını göstermiştir.[12]
Yapılan meta analiz çalışmaları daha fazla kızarmış yiyecek alımının% 35 artmış prostat kanseri riski ile ilişkili olduğunu göstermiştir.****[13]
Birçok çalışma, selenyum ve E vitamini gibi antioksidanların prostat kanseri riskini azalttığını da göstermiştir.*****[14]
Mide kanseri hastaları için beslenme
Ayrıca, yüksek tuzlu gıdalar ile mide kanseri riski arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Alkol tüketiminin, özellikle bira ve likörün değil, şarabın güçlü bir etkisi, mide kanseri riskinde, içmeyenlere kıyasla gözlenmiştir. Mide kanseri riskinin, diyet tuzu alımının 5 g / günlük artışı başına% 12 ,alkol tüketiminin 10 g / günlük artışı başına% 5 arttığını göstermiştir.[15]
Kolon kanseri hastaları için beslenme
Son çalışmalar, balık tüketimi ile kolon kanseri riskinde azalma olduğunu göstermiştir. Norveçli kadınlara yapılan bir çalışmada sonuç olarak balıkların kolon kanseri riskine karşı koruyucu bir etkisi olduğu hipotezini desteklememektedir.[16]
Epidemiyoloji, kırmızı ve işlenmiş et alımının artmış kolorektal kanser riski ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Sonuçlar, hem demirin kırmızı et tarafından kolon kanserindeki rolünü vurgulamaktadır ve hem demirin lipit peroksidasyonu yoluyla karsinojenez başlatabileceğini düşündürmektedir.[17]
Probiyotiklerin ve prebiyotiklerin tüketiminde hayvan verilerinden elde edilen en büyük sonuç, probiyotik bakteri ve fruktooligosakkaritler gibi prebiyotiklerin kolon kanseri gelişiminin zayıflaması üzerinde sinerjistik bir etkisi olduğu görülmektedir. Etki genellikle büyük değildir, ancak riski azaltmanın diğer yollarıyla birlikte yararlı olması mümkündür.[18]
Referanslar
1. Akbulut, G.(Ed.) (2017). Tıbbi beslenme tedavisinde güncel uygulamalar. Ankara Nobel Tıp Kitapevleri.
2. Akbulut, G. (Ed.) (2019). Kanserde beslenme tedavisi. Ankara Nobel Tıp Kitapevleri.
3. Mason J.K., Thompson L.U.(2014)Flaxseed and its lignan and oil components: can they play a role in reducing the risk of and improving the treatment of breast cancer?. Applied Physiology, Nutrition, and Metabolism, 39(6),663-678.Erişim adresi: https://doi.org/10.1139/apnm-2013-0420
4. Sofi N.Y.,Jaina M.,Kapil U.,Seenuc V.,Yadave C.P.,Pandey R.M.,Sareen N.(2018) Reproductive factors, nutritional status and serum 25(OH)D levels in women with breast cancer: a case control study. The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology ,175,200-204 doi: 10.1016 / j.jsbmb.2017.11.003
5. Chang V.C.,Cotterchio M.,Khoo E.(2019). Iron intake, body iron status, and risk of breast cancer: a systematic review and meta-analysis.BMC Cancer,19,543. doi:10.1186 / s12885-019-5642-0
6. Marzbani B.,Nazari J.,Najafi F.,Marzbani B.,Shahabi S.,Amini M.,Moradinazar M.,Pasdar Y.,Shakiba E.,Amini S.(2019,Ocak). Dietary patterns, nutrition, and risk of breast cancer: a case-control study in the west of Iran. Epidemiol Health. Erişim adresi:https://doi.org/10.4178/epih.e2019003
7. Zhai T., Li S., Hu W., Li D. ,Leng S.(2018). Potential micronutrients and phytochemicals against the pathogenesis of chronic obstructive pulmonary disease and lung cancer. Nutrients , 10(7), 813 doi:10.3390/nu10070813
8. Hosseini M,Naghan P.A,Jafari A.M,Yousefifard M.,Taslimi S.,Khodadad K.,Mohammadi F.,Sadr M.,Rezaei M.,Mortaz E.,Mescidi M.R.(2014).Nutrition and lung cancer: a case control study in Iran.BMC Cancer,14,860. doi:10.1186 / 1471-2407-14-860
9. Zhu Y.-J.,Bo Y.-J.,Liu X.-X.,Qiu C.-G.(2017,Mart). Association of dietary vitamin E intake with risk of lung cancer: a dose-response meta-analysis.Asya Pac J Clin Nutr, 26 (2), 271-277. doi:10.6133 / apjcn.032016.04
10. López-Plaza B., Bermejo L.M., Santurino C., Cavero-Redondo I., Álvarez-Bueno C., Gómez-Candela C.(2019). *Milk and dairy product consumption and prostate cancer risk and mortality: an overview of systematic reviews and meta-analyses. Advances in Nutrition,10(2),212-223. doi:/10.1093/advances/nmz014
11. Herrera-Sotero M.Y, Cruz-Hernández C.D., Oliart-Ros R.M. , Chávez-Servia J.L. , Guzmán-Gerónimo R.I , González-Covarrubias V., Cruz-Burgos M., Rodríguez- Dorantes M. (2019).Anthocyanins of blue corn and tortilla arrest cell cycle and ınduce apoptosis on breast and prostate cancer cells. doi: 10.1080 / 01635581.2019.1654529
12. Lin P.-H.,Aronson W.Freedland S.J.(2015) Nutrition, dietary interventions and prostate cancer: the latest evidence.BMC Medicine,13:3,doi: 10.1186 / s12916-014-0234-y
13. Lippi G.,Mattiuzzi C.(2015). *Fried food and prostate cancer risk: systematic review and meta-analysis 587-589. doi:10.3109/09637486.2015.1056111
14. Ramamoorthy V., Rubens M. , Saxena A., Shehadeh N.(2015) .Selenium and vitamin E for prostate cancer - justifications for the select study. Asya Pac J Cancer prev, 16 (7), 2619-27.doi: 10.7314 / apjcp.2015.16.7.2619
15. Fang X. , Wei J. ,He X. , An P. ,Wang H. ,Jiang L. ,Shao D., Liang H., Li Y. , Wang F., Min J.(2015).*Landscape of dietary factors associated with risk of gastric cancer: a systematic review and dose-response meta-analysis of prospective cohort studies.51(18) doi: 10.1016 / j.ejca.2015.09.010
16. Engeset D., Andersen V., Hjartåker A., Lund E.(2007). Consumption of fish and risk of colon cancer in the Norwegian Women and Cancer (NOWAC) study. British Journal of Nutrition,98(3),576-582. doi: https://doi.org/10.1017/S0007114507721487
17. Bastide N.M1, Chenni F.,Audebert M., Santarelli R.L., Taché S., Naud N., Baradat M., Jouanin I, Surya R., Hobbs D.A.,Kuhnle G.G, Raymond-Letron I, Gueraud F., Corpet D.E, Pierre F.HF.(2015) A central role for heme ıron in colon carcinogenesis associated with red meat ıntake.75(5) doi:10.1158/0008-5472.CAN-14-2554
18. Brady L.J.,Gallaher D.D.,Busta F.F.(2000). The role of probiotic cultures in the prevention of colon cancer. The Journal of Nutrition,130(2),410-414. doi:10.1093/jn/130.2.410S